Κριτικη και αυτοκριτικη προσεγγιση του ζητηματος - Οι<Αλλοι>




Home



Ενέργεια και περιβαλλοντική πίεση

Η περιβαλλοντική πίεση από κάθε είδους ενεργειακή δραστηριότητα έχει μελετηθεί και καταγραφεί εκτενώς στην επιστημονική βιβλιογραφία ενώ αποτελεί παράλληλα σημαντικό θέμα συζήτησης των πολιτικών και κοινωνικών φορέων.
Πολλές περιοχές του κόσμου ήδη βρίσκονται αντιμέτωπες με τις δυσμενείς επιπτώσεις της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη κατά 0,76 C που σημειώθηκε από το 1850 μέχρι σήμερα.
Εάν δεν ασκηθεί αποτελεσματική πολιτική μετριασμού των επιπτώσεων της αλλαγής του κλίματος σε παγκόσμιο επίπεδο, στην καλύτερη περίπτωση, σύμφωνα με την 4η Έκθεση Αξιολόγησης της Κυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC 4AR, ομάδα εργασίας I), εκτιμάται ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη θα κυμανθεί, έως το 2100, από 1,8°C έως 4°C, σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Οι τιμές αυτές είναι τριπλάσιες έως εξαπλάσιες της αύξησης της θερμοκρασίας που γνώρισε ο πλανήτης μας από την προβιομηχανική εποχή μέχρι σήμερα. Ακόμα και με το συντηρητικότερο σενάριο που προβλέπει τη διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης (business as usual), η άνοδος της θερμοκρασίας σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή θα υπερβεί τους 2°C.
Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, η αλλαγή του κλίματος είχε ήδη έντονη επίδραση σε πολλά φυσικά και βιολογικά συστήματα ανά τον κόσμο:




•Νερό: Με την αλλαγή του κλίματος, θα περιοριστεί ακόμη περισσότερο η πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Η τήξη των πάγων τροφοδοτεί σήμερα με νερό περισσότερα από ένα δισεκατομμύρια άτομα· χωρίς το νερό αυτό, οι πληθυσμοί που θα βρεθούν υπό πίεση είναι πιθανό να μεταναστεύσουν σε άλλες περιοχές του κόσμου, γεγονός το οποίο θα δημιουργήσει συνθήκες αναστάτωσης και ανασφάλειας σε τοπικό ή ακόμη και σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο αριθμός των περιοχών που θα αντιμετωπίσουν ξηρασία πιθανότατα θα αυξηθεί.

•Οικοσυστήματα και βιοποικιλότητα: περίπου 20 - 30% των μέχρι σήμερα φυτικών και ζωικών ειδών κινδυνεύουν σε μεγάλο βαθμό να εξαφανιστούν εάν η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη υπερβεί τους 1,5 - 2,5°C.

•Τρόφιμα: Η αλλαγή του κλίματος αναμένεται να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης λιμών. Τα απειλούμενα άτομα ενδέχεται να αυξηθούν κατά εκατοντάδες εκατομμύρια.

•Ακτές: Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα θέσει σε κίνδυνο τις περιοχές του Δέλτα του Νείλου, του Δέλτα του Γάγγη και του Βραχμαπούτρα και του Δέλτα του Μεκόγκ, και θα προκαλέσει τη μετακίνηση άνω του ενός εκατομμυρίου ατόμων σε καθεμία από τις περιοχές αυτές έως το 2050. Πρόκειται για ένα πρόβλημα με το οποίο ήδη βρίσκονται αντιμέτωπα τα μικρά νησιωτικά κράτη.

•Υγεία: Η αλλαγή του κλίματος θα έχει άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου και των ζώων. Μεταξύ των σοβαρότερων κινδύνων που πρέπει να ληφθούν υπόψη είναι οι συνέπειες των ακραίων καιρικών φαινομένων και η αύξηση των λοιμωδών νόσων. Οι εξαρτώμενες από τις κλιματικές συνθήκες ασθένειες είναι παγκοσμίως οι πλέον θανατηφόρες. Για παράδειγμα, το 2002 μόνο, η διάρροια, η ελονοσία και ο υποσιτισμός (στέρηση πρωτεϊνών - θερμίδων) προκάλεσαν τον θάνατο 3,3 εκατομμυρίων ατόμων ανά την υφήλιο, εκ των οποίων 29% ζούσαν στην Αφρική.

Επιπλέον, τα ορυκτά καύσιμα και κυρίως ο άνθρακας είναι η σημαντικότερη πηγή βαρέων μετάλλων όπως ο υδράργυρος, σελήνιο και αρσενικό. Η εξόρυξη πετρελαίου έχει ήδη σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση σε ευαίσθητα οικολογικά συστήματα όπως υγροβιότοποι και τούνδρα. Ακόμη και η υδροηλεκτρική ενέργεια, προκαλεί σημαντική περιβαλλοντική πίεση καθώς και κοινωνικές επιπτώσεις μεγάλης κλίμακας. Περίπου 30 με 60 εκατομμύρια άνθρωποι κυρίως στην Κίνα και την Ινδία οδηγήθηκαν σε αναγκαστική μετανάστευση λόγω της κατασκευής υδροηλεκτρικών φραγμάτων. Παράλληλα, η αναερόβια αποικοδόμηση οργανικής ύλης στα υδροηλεκτρικά φράγματα, αποτελεί μία επιπλέον πηγή μεθανίου, ενός από τα αέρια που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου.